Sunday, August 10, 2008

Eau de Cologne

Ons is gister Köln toe. Ander name en spellings vir die vierde grootste stad in Duitsland is Cologne of Koeln. Die uitspraak, omdat dit in Duits 'n o met 'n umlaut op is, is Keulen. Dit is een van daardie stede waaraan die geskiedenis kleef. Die stad is in die Christus-tyd deur die Romeine gebou en is in 50AD al as 'n Romeinse stad erken. Deur die jare was dit onder andere 'n vrye stad, onder Franse beheer, platgebom in die wêreldoorlog en so aan. Gaan lees op Wikipedia as julle nog wil weet.

In SA het my pa by 'n vroutjie op Gamtoos 'n skuur vir haar perde gebou. (Dis relevant. Hou maar aan lees.) Die vrou vertel my toe (in Brits) van Cologne en hoe mooi dit is en hoe sy eintlik absoluut niks van Europa en sy toegeboude stede hou nie. Maar as ek ooit in Cologne uitkom, moet ek na die Dam gaan kyk. 'The wall was built in the twelve hundreds...' So google ek vir Cologne en damwal, maar kry niks nie. Kry wel heelwat van die Katedraal en die Romeinse mure wat nou nog; 2000 jaar later, gedeeltelik bestaan. My ore blyk my toe in die steek te gelaat het. Waarvan sy gepraat het, was die Dom; nie die Dam nie. Dom is 'n Duitse (of Europese) woord wat kerk of katedraal beteken. Ons het daardie Dom intimately leer ken...

Die Dom is inderdaad in die 12-honderds begin bou en eers laat in die 18-honderds klaargemaak. Net om so 50 jaar later weer massiewe skade te ly met die oorlog. Van die claim to faim van die Dom, is dat dit die relics en shrine of the Magi huisves. (Die drie wyse manne van Jesus se geboorte.) Ook is daar onder in die vaults (skatkamer) die staf en twee skakels van die ketting van Paulus. Ek wonder of dit die regte staf en kettings is. As dit is, is die implikasies nogal fenominaal.


Een van die opsies, is om die (een) toring te klim. Roderick het die inligting iewers, maar as ek reg onthou, is dit 509 trappies tot bo. Steil trappies en nou trappies soos wat op die foto duidelik is. Ons is natuurlik tot heel bo. Ongelukkig is daar verskriklik baie graffitti. Ek kan verstaan dat nie almal Christene is nie, but you do not have to go desecrate other people's holy places. Al die pad teen die trappe op, in die klok-kamer en veral heel bo, is die graffitti in pen, verf, tip-ex en so meer, teen die mure geskribbel. Dis een van die oudste geboue in Europa, dis die belangrikste Roomse kerk in Duitsland... Bietjie respek sou gaaf wees.

Soos dit met alle katerale gaan, is ook die een enorm. Daar is mense wat dit kan regkry om die skaal van die grootsheid van hierdie geboue in 'n foto te kan weergee. Ek is nie een van hulle nie.

Holland en SA is beide Calvinistiese lande. Thinus het 'n teorie daaroor en sê dat minimaliteit en Calvinisme hand aan hand gaan terwyl die Rooms-Katolieke van tierlantyntjies hou. Hoe dit ook al sy, die detail op iets soos die Dom, is fenominaal. Elke deur, elke nissie, elke steentjie, elke vensterbank het 'n stukkie detail wat dit uniek maak. Hier is een van die ongebruikte buitedeure. Beautiful.

Besoedeling in Europa is 'n groot probleem. Heelwat stede begin nou karre uit die middestad verban - of ten minste minimaliseer. Die sandsteengeboue is vol van 'n swart aanpaksel. Dit is nie so sigbaar as hulle nie begin skoonmaak aan die gebou nie. Dan is die een helfte pragtig blank en die ander helfte liederlik vuil. Seker een van die nadele van beskawing.

When in Germany... Regte schnitzel. Dit was een van die lekkerste maaltye ooit. Ek weet nie of dit was oor ons so honger was en of dit was oor ons die toring se 509 trappies op en af is en daarna die twee verdiepings trappe na die skatkamer af en op is (en moenie die verdieping na die grafkelder vergeet nie) - en btw, het ek die 40 trappies van die Dom na die begane grond en die 71 trappies terug na die vlak waar die eetplekke is, vergeet? Ek oordryf nie as ek sê dat ons gister 800 trappies geklim het nie.

Die is van 'n uitkykpunt (bo-op 'n gebou) oorkant die rivier geneem. Die brug met die drie boë, is 'n treinbrug. Die hele Cologne het skade gely in die oorlog. Die katedraal (met die twee torings) moes gerestoureer raak (groot stukke klip het van die torings afgekom) en 'n paar van die brûe is verwoes. Mense weet almal dat Duitsland verantwoordelik was vir die oorlog, maar dieselfde mense vergeet dat die Duitse stede ook verwoes is. Heelwat van die oorspronklike Romeinse bouwerk is in daardie tyd vernietig. Dis nogal jammer.

Die riviere in Europa is lankal makgemaak. Mure is gebou om hulle binne te hou. In die droër seisoene is die riviere vlakker en maak dit 'strandtjies' - kompleet met klein brandertjies. Hier sit ek op een van die muurtjies seker so twee verdiepings bo die watervlak. My Hi-Techs het ek in 1996 gekoop. Dis nou 12 jaar later. Hulle het amper soveel universiteitsklasse as ek deurgesit, het al groot gedeeltes van Afrika en al die stede van Europa waarin ek al was, gesien. Hulle sole is glad, maar die veters werk nog.

Ek het gehoor dat die Duitsers 'n ongeskikte nasie is... As dit is hoe hulle wil hê dat ek by hulle moet kom eet, moet hulle van uitgangspunt verander...


Köln of Cologne is die stad waar parfuum vandaan kom. Die oorspronklike Eau de Cologne. Die 4711 is die straatadres waar die oorspronklike winkel was. Persoonlik verkies ek vanilla-geure...

No comments:

Post a Comment